Ne kadar istirahat etmeliyim ?
Çok aktif dönemlerde bir iki günlük istirahatlar alınabilir. Ancak hiçbir zaman
uzun süreli istirahate gerek yoktur. Çok şiddetli alevlenme dönemlerinde fizik
tedavi kliniklerine yatırılabilirsiniz.
İstirihat dönemlerinde bile mutlaka hafif hafif egzersizlere devam etmelisiniz.
Fazla zorlamadan bel, boyun ve sırt hareketleri yapılmalıdır. Zira uzun süreli
hareketsizlik tutukluğu ve ağrıyı daha da artıracaktır.
Nasıl yatmalıyım ?
Ankilozan spondilitli hastalar kesinlikle yan, büzülmüş şekilde yatmamalıdır. Bu
şekilde yatış öne eğik bir duruş şekli kazanmamıza, kalçalarda eklem sertliklerine
neden olabilir. Özellikle yüzü koyun yatışın sırttaki kamburluğu giderici ve
kalçaların öne doğru kısıtlı kalmasını önleyici etkisi vardır. Bu nedenle tüm
Ankilozan spondilitli hastaların en azından günde iki kez 20 dakika yüzü koyun
yatmasını öneriyoruz. Hastalığı ilerlemiş olanlar için 20 dakika fazla gelebilir. Bu
hastalar 5 dakikayla başlayıp her gün bu süreyi giderek artırmalıdır.
Özel bir yatak almalı mıyım ?
Ankilozan spondilit için özel bir yatağa ihtiyaç yoktur. Ancak yatak düz ve normal
sertlikte olmalıdır. İçine gömülecek kadar yumuşak bir yatakta kesinlikle
yatmayın. Karyolanız yaylıysa yatağınız altına düz bir sunta veya tahta parçası
koyabilirsiniz. Yastığınızı giderek inceltmeye bakın. Sonunda yastıksız
yatabilmelisiniz. Yüksek bir yastık boyun ve omuzlarınızın duruş şeklini bozacaktır.
Nasıl bir yerde oturmalıyım ?
Ankilozan spondilit tedricen sizi öne eğmeye çalışmaktadır. O halde bütün
çabanız mümkün olduğunca dik durmak olmalıdır. Bu nedenle kesinlikle yumuşak
koltuklarda oturmayın. Sandalyeniz normal yükseklikte olmalı, dizleriniz ve
kalçanız otururken 90 derece açı yapmalıdır. Yazı yazarken masaya doğru öne
eğilme ihtiyacı hissetmemelisiniz. Sandalyenizin yanlarında gerektiğinde
dayanabileceğiniz kolluklar olmalı, sandalyenin arkası boyun destekli olacak
şekilde yüksek olmalı, oturak yeri fazla derin olmamalıdır. Alçak yumuşak
sandalye ve yer minderlerini kesinlikle önermiyoruz. Ankilozan spondilitli hastalar
yemeklerini kesinlikle yerde yememeli, mutlaka masayı tercih etmelidir.
Korse kullanmanın faydası var mı ?
Halk arasında bel ağrısı olanlarda kuşak ve korse kullanımı çok yaygındır. Bu tip
şeyler omurgayı daha fazla sabit tuttuğu için kısıtlılığı artıracaktır. Özel durumlar
haricinde doktorunuz tarafından verilmediği sürece kesinlikle bu tip şeyler
kullanmayınız.
Nasıl bir işte çalışmalıyım ?
Oturma, ayakta durma ve yürüme aktivitelerinin hepsini içeren bir iş ankilozan
spondilitli bir hasta için idealdir. Ankilozan spondilit asla çalışmayı engelleyecek
bir hastalık değildir. Hastalığın çok şiddetli seyrettiği dönemlerde bir iki günlük
istirihatler yeterlidir.
Eğer iş yerinizde sürekli oturuyorsanız, saat başı beş dakika ara vererek belinizi
ve sırtınızı gerin, gövde ve boynunuzu sağa sola döndürerek hareket ettirin.
Oturuş şeklinize dikkat edin, kamburunuzu çıkararak oturmayın. Öğle arası 15
dakika süreyle yüzü koyun yatmak sırtınız için çok faydalı olabilir.
Hangi yiyecekleri yemeliyim ?
Ankilozan spondilit için özel bir diyet yoktur. Şişmanlatmayıcı ancak protein ve
vitaminden zengin bir diyet uygulamalısınız. Aşırı yağlı yiyeceklerden, ekmek,
hamur işi gibi unlu gıdalardan kaçınmalısınız.Bütün romatizmal hastalıklarda
olduğu gibi AS’de de sebze ve meyveden zengin beslenme yararlı olacaktır. Aynı
şekilde eğer mümkünse balık veya balık yağı mamulleri tüketimini de artırmak
gerekir.
Hamile kalabilir miyim ?
Ankilozan spondilitli kadınların hamile kalmasında ve çocuk doğurmasında hiçbir
sakınca yoktur. Kullanılan ilaçlarla ilgili olarak hekiminiz ve sizi takip eden Kadın
Doğum Uzmanı arasında haberleşme olması mutlaka yararlı olacaktır. Kullanılan
bazı ilaçlar anne karnındaki çocuğa zararlı olabilir. Eğer mutlak ilaç kullanmak
gerekli ise zararlı olmadığı bilimsel olarak ispatlanmış ilaçlar kullanılabilir. Anne
karnındaki bebeğe zararlı olduğu kesin olarak bilinen metotreksat gibi ilaçların
gebe kalmadan belli bir süre önce mutlaka kesilmiş olması gereklidir. Bu ilacı
kullanırken hamile kalındıysa mutlaka doktorunuz ve Kadın-Doğum uzmanı ile
görüşmek gereklidir. Salazopirin adlı ilaç konusunda görüşbirliği yoktur. Genel
olarak zararlı olmadığı kabul edilmektedir. Yine de ilacı alırken gebe kalındıysa
veya gebe iken bu ilacın alınma zorunluluğu var ise çok yakın takip gerekir.
Salazopirin adlı ilaç uzun süre kullanıldığında erkekte sperm sayısında geçici
olarak azalmaya neden olabilir. İlaç kesildiğinde bu etki ortadan kalkar. İlaç
kesildiğinde genellikle 3 ay içinde sperm sayısı normale döner.
Nonsteroid antiinflamatuar ilaçların genellikle zararlı değildirler. Gene de hamile
kalmadan önce veya hamile kaldığınızda bu durumu doktorunuzla görüşmelisiniz.
Ankilozan spondilit cinsel yaşantıyı etkiler mi ?
Ankilozan spondilitin cinsel istek ve fonksiyonlar üzerine hiçbir olumsuz etkisi
yoktur. Ankilozan spondilite bağlı halsizlik hali ve ağrı cinsel isteksizliğe yol
açabilir. Hasta sakroiliak eklem ve omurgasındaki ağrı nedeniyle ilişki sırasında
ağrı hissedebilir. Kadınlarda kalça tutulumu varsa bacakların yeterince
açılamaması cinsel ilişkiyi engelleyebilir. Bu hastalarda ağrıyla mücadele
edilmeli, ilacın dozu ayarlanmalıdır. Hastalara farklı pozisyonlar gösterilerek
ağrısız bir ilişki kurmaları sağlanabilir.
Kalça tutulumu nedeniyle kalça hareketleri çok kısıtlanan kadın hastalara
gerektiğinde kalça protezi konulabilir.
Araba Kullanımı:
AS’li hastaların çoğu uzun süreli araba kullanımında ağrı ve tutuklutan yakınırlar.
Bu durumda arabadan inilip biraz gezilebilir. Sık sık benzin istasyonlarında durup
ağrılarınızı azaltabilrisiniz.
Diğer yandan ileri AS olan bazı hastalarda boyun hareket kısıtlılığı ve sırtta eğrilik
gelişmiş ise ek aynalar vb. ekipmana ihtiyaç duyulabilir. Boyunluklar öne eğilip
boyunu destekleyebilmelidir. Çünkü boyun tutulumu olan hastalarda kaza
durumlarında boyun kırıkları kolaylıkla ortaya çıkabilir. Eğer kişi önünü
göremeyecek kadar kamburlaşmış ise kendisi ve toplum güvenliği açısından
ehliyetini iptal ettirmeli veya araba kullanmamalıdır.
Sonuç Olarak
Ankilozan spondilit özellikle omurgayı tutan ağrılı bir romatizmal hastalıktır.
Hastalık ağrılı ve ağrısız dönemler şeklinde dalgalı bir seyir izler.
Hastalığa bağlı omurga eğriliklerinin önlenmesi için en faydalı şey SÜREKLİ VE
DÜZENLİ EGZERSİZ yapılmasıdır. En ağrılı dönemlerde bile egzersize ara
verilmemelidir.
Hastalık kesinlikle bulaşıcı değildir.